Lựa chọn nền tảng phát triển cho người mới bắt đầu
Đừng áp lực phải xuất hiện ở nhiều kênh khi bạn thậm chí còn chưa bắt đầu làm gì.
Trong vai trò là thành viên của The Next Creator team, cũng như là quản trị viên của group Vũ Trụ Creator, khi duyệt các yêu cầu tham gia cộng đồng, mình nhận thấy hầu hết các bạn đều mong muốn trở thành content creator ở nhiều hơn 2 nền tảng. Nhưng đa số các bạn đều là những người mới chưa từng bắt đầu. Điều đó khiến mình đặt câu hỏi:
Đâu sẽ là nền tảng lý tưởng nhất, hoàn hảo nhất để một người mới bắt đầu làm sáng tạo nội dung?
Liệu việc có mục tiêu, mong muốn lớn cũng chính là một trong những nguyên nhân tiềm ẩn khiến bạn chần chừ mãi không dám bắt đầu trở thành một nhà sáng tạo nội dung thực thụ?
Chúng ta có nên xây kênh cho thật lớn, tiếp cận cho thật nhiều và bị phụ thuộc vào những chiếc kênh đó hay không?
Cùng mình tìm hiểu nhé!
I. Những thách thức Content Creator phải đối mặt khi lựa chọn nền tảng
Nền kinh tế sáng tạo phát triển bùng nổ, khiến việc truyền thông bản thân và sản phẩm được nâng lên một tầm cao mới. Thay vì chỉ truyền thông trên các phương tiện đại chúng thì hiện nay, có nhiều phương pháp để tiếp cận, dễ dàng hơn với chi phí 0đ chính là các nền tảng mạng xã hội.
Và người trẻ - những “dân bản địa số” đã nắm bắt được xu thế để tăng cơ hội nghề nghiệp, cơ hội về thu nhập hay là nơi để bày tỏ bản thân, chia sẻ giá trị…
Bản thân mình cũng là một người trẻ thuộc thế hệ GenZ. Mình hoàn toàn hiểu được suy tư của thế hệ chúng mình. Chúng ta là những con người đầy hoài bão. Nhưng đôi khi việc muốn vươn xa, vươn cao mà chưa vững từ gốc rễ khiến ta:
1. Bị FOMO (Fear of missing out)
Khi thấy những nhà sáng tạo khác xuất hiện trên nhiều kênh, đâu đó bạn cũng bị FOMO, cũng muốn phải xuất hiện trên nhiều kênh như họ…
Nhưng bạn đâu biết rằng, đa số họ đều tập trung vào phát triển một kênh thật mạnh mẽ, vững chãi, tích lũy đủ kỹ năng và kiến thức cần thiết rồi mới mở rộng sang các nền tảng khác.
Ví dụ:
Chị Chi Nguyễn - The Present Writer: Bắt đầu viết blog từ năm 2016, đến 3/2021 chị mới bắt đầu kênh Youtube, Podcast…
Gary Vaynerchuk - một nhân vật nổi tiếng trong lĩnh vực kinh doanh và marketing. Gary đã bắt đầu với kênh YouTube của mình vào năm 2006. Cho đến khoảng cuối năm 2014, đầu 2015 Gary mới mở rộng ra các kênh khác để bao gồm các thể loại khác nhau như podcast (The GaryVee Audio Experience), Facebook Live (DailyVee), Instagram, TikTok…
Việc mở rộng thương hiệu của mình ra đa kênh có thể gia tăng sức ảnh hưởng và thu hút một đối tượng khán giả rộng hơn. Nhưng đó là bài toán khi bạn đã đủ vững vàng.
Đừng áp lực phải xuất hiện ở nhiều kênh khi bạn thậm chí còn chưa bắt đầu làm gì. Hoặc nếu bạn đã bắt đầu chọn xây dựng một nền tảng cho riêng mình rồi, hãy thật sự chuyên tâm, đầu tư thời gian, công sức, nguồn lực và “tổng tấn công” vào một nơi trước hết.
Bởi lẽ, mỗi nền tảng đều yêu cầu những kỹ năng nhất định. Một khi bạn đã dành đủ sự chuyên tâm để thành thạo hay làm tốt ở nền tảng đó, bạn đã có được những lợi thế nhất định.
Ví dụ:
Facebook/Blog: Làm tốt việc phát triển nội dung chữ viết, hình ảnh.
TikTok: Làm tốt việc phát triển nội dung thướt phim ngắn, biết thu hút người dùng trên nền tảng này, biết dung hòa giữa việc sáng tạo nội dung ăn đề xuất cũng như tạo ra giá trị cho người xem.
Youtube: Làm tốt việc sáng tạo nội dung video với thời lượng dài hơn 10p. Bạn sẽ biết cách xây dựng bố cục, kịch bản cho video; quay dựng, edit video…
“Tích tiểu thành đại”.
Muốn làm được việc lớn, hãy làm tốt những việc nhỏ trước. Bạn sẽ ngày càng thành thục các đầu việc cần làm cũng như tối ưu hóa được quy trình. Từ đó, bạn có đủ nội lực để triển khai những dự án lớn một cách bền vững hơn.
2. Bị ngợp với bao nhiêu đầu việc cần đáp ứng
Chỉ duy một kênh thôi cũng đã có khối lượng công việc khổng lồ. Huống hồ một mình cân đa kênh. Đặc biệt khi mới bắt đầu, bạn còn đang “tập bơi” như thế. Bạn sẽ dễ dàng bị mắc phải những chiếc bẫy: nỗi sợ bắt đầu, sợ thiếu kiến thức, kỹ năng, quá tải công việc, burnout, sự tập trung bị dàn trải, muốn làm mọi thứ mà rốt cuộc không tới đâu…
Đó là lý do tại sao chúng ta cần tổng tấn công vào một kênh trước hết. Hay như chị Mina - tại Hey Mina đã nói:
Nếu không thể xuất hiện được ở nhiều kênh, thì mỗi lần xuất hiện hãy thật chất! Chất lượng và hiệu quả.
3. Dục tốc bất đạt
Các bạn cực kỳ thiếu kiên nhẫn, mong muốn được “viral” nhanh nhất có thể, reach cao nhất có thể, kiếm ra được thật nhiều tiền, đạt được những thành tựu hệt như những “hành tinh lớn” khác đang sừng sững trước mắt…
Vậy thì: Như thế nào là đủ?
Liệu bạn có đang vô tình mong muốn thu hút một đám đông thay vì sự kết nối sâu sắc bởi một cộng đồng chất lượng và đúng mục tiêu?
Thứ quan trọng với một creator không phải là “đám đông”, mà là “cộng đồng” các đối tượng tiêu thụ nội dung chất lượng mà người đó thu hút được từ nội dung tâm huyết của mình. Và cộng đồng, mới là thứ tạo nên giá trị thật cho một creator và giúp creator "sống sót" trên hành trình sáng tạo nội dung. - Chị Thần Uyên
Liệu bạn có nhìn thấy được bao nhiêu phần chìm, bao nhiêu sự nỗ lực mà những “hành tinh lớn” đó đã trải qua để có được ngày hôm nay?
Giống như khi đi học bơi, mình được hướng dẫn từ tập thở nước, đến bơi ếch, đến bơi sải… Thầy không dạy mình tất cả các tư thế bơi trong một lần mà cần nhuần nhuyễn từ những động tác nhỏ nhất, cơ bản nhất.
Có hoài bão lớn như thế, nhưng những việc dễ dàng, nhỏ nhặt nhất: Xây dựng từng viên gạch một - bạn không/ chưa làm. Bạn muốn “hô biến” thành một căn nhà hay một tòa lâu đài ngay.
Tập trung vào hành trình của mình. Hãy làm tốt những việc cơ bản trước nhất. Thông qua đó, bạn sẽ có cơ hội được tìm thấy một phiên bản hoàn thiện hơn của chính mình, khai phá những khả năng tiềm ẩn mà bạn chưa từng nghĩ mình có thể, điều đó không quý giá hơn sao?
Chính vì những ý trên, mình cho rằng, bạn nên tập trung vào một nền tảng duy nhất để bắt đầu, trước khi mở rộng ra đa kênh, đặc biệt là người mới.
II. Vậy đâu là nền tảng phù hợp?
Dưới đây là một số gợi ý giúp bạn lựa chọn nền tảng để bắt đầu:
1. Bạn hay dành thời gian ở trên nền tảng nào nhất?
Xem xét việc bạn thường xuyên lựa chọn tiêu thụ nội dung ở trên nền tảng nào cũng là cách hay để bạn cân nhắc bắt đầu sản xuất nội dung trên nền tảng đó. Vì:
Bạn nắm rõ các nhà sáng tạo thường sản xuất nội dung gì, như thế nào.
Bạn dễ dàng có sự kết nối và am hiểu cách hoạt động của nền tảng…
2. Bạn đang có những lợi thế bất công nào?
Lợi thế bất công giúp bạn chỉ cần cố gắng 1, trong khi người khác phải cố gắng 10.
Bạn đã có kỹ năng thiết kế, đây là lợi thế bất công mạnh mẽ giúp bạn phát triển trên nền tảng Instagram - một nền tảng có lượt người dùng có tính thẩm mỹ cao.
Bạn đã có kỹ năng viết lách, nền tảng phù hợp nhất chính là facebook, blog, newsletter - nền tảng có lượt người dùng thích nội dung chữ viết, tích lũy thông tin.
Bạn đã có những kinh nghiệm và chia sẻ như một người đi trước, điều đó thật sự quý giá đối với những người đi sau bạn. Từ đó, bạn xây dựng được sự tin tưởng và uy tín trong ngách của mình…
Đó chính là những lợi thế bất công mà bạn có thể tận dụng. Yên tâm rằng, ai cũng có những lợi thế bất công của riêng mình. Hãy tìm kiếm và khai thác nó!
3. Mục đích xây kênh của bạn là gì & đối tượng mục tiêu của bạn là ai?
Xác định mục đích xây kênh:
Trước khi bắt tay vào sáng tạo nội dung, hãy suy nghĩ về mục đích phát triển kênh của bạn là gì? Để thúc đẩy thương hiệu, tăng tương tác với khách hàng, hoặc tạo nền tảng thông tin cho sản phẩm hay dịch vụ của bạn?…
Hiểu rõ chân dung độc giả mục tiêu: Khi hiểu rõ về đối tượng độc giả của mình: độ tuổi, giới tính, nghề nghiệp, sở thích hay nhu cầu sẽ giúp bạn đưa ra những nội dung, thông tin phù hợp với mối bận tâm của họ. Từ đó, bạn sẽ xây dựng được uy tín và hình ảnh đáng tin cậy trong lĩnh vực bạn chọn.
Lựa chọn cách tiếp cận phù hợp:
Sau khi đã xác định mục đích và đối tượng độc giả của mình, bạn có thể chọn kênh phù hợp để sản xuất nội dung. Hiểu cách khác là, khán giả mục tiêu của bạn thường xuất hiện ở đâu?
Ví dụ:
TikTok: Tệp người dùng trẻ, có xu hướng tiêu thụ nội dung nhanh, cập nhật xu hướng nhanh chóng, có thói quen mua hàng trên sàn TMĐT,…
Instagram: Tệp người dùng trẻ trung, yêu cầu tính thẩm mỹ cao…
Facebook: Tệp người dùng trẻ - trung niên, thích tiêu thụ nội dung dạng chữ, thích tham gia những cộng đồng, thích tương tác với bạn bè…
Youtube: Tệp người dùng thích giải trí, học hỏi, thường dành nhiều thời gian để xem một chiếc video dài 10-25p. Có thời lượng chú ý dài hơn, sự kết nối sâu sắc, bền vững hơn so tệp thích tiêu thụ nội dung ngắn…
III. Đừng tập trung vào “xây kênh”!
Mặc dù kênh phát triển sẽ đi kèm với rất nhiều cơ hội. Nhưng đừng tập trung vào “xây kênh”! Nghe thật giật tít, quái đãng phải không? Vì trên cõi mạng ai ai cũng “ra rả” hãy xây kênh đi!
Nhưng mình muốn đưa ra 1 góc nhìn ngược lại:
Cứ làm những gì bạn mong muốn làm, nhưng đồng thời hãy chuẩn bị cho những rủi ro tồi tệ nhất: Mất kênh, kênh bị xóa, bị hack… Kênh có thể mất đi bất cứ lúc nào, với bất kỳ lý do gì. Bởi vì đơn giản là bạn đang “thuê nhà” (phát triển tài khoản miễn phí) trên “miếng đất” của người khác (nền tảng mạng xã hội).
Vì vậy, bạn phải chơi theo luật chơi của họ nhằm tuân thủ những nguyên tắc, nhưng không có gì đảm bảo bạn sẽ không bị loại khỏi cuộc chơi cả. Thay vì tập trung xây kênh cho thật lớn, bị phụ thuộc quá nhiều vào nền tảng đó, hãy:
Tích lũy nguồn vốn vô giá.
Xuyên suốt hành trình, bạn sẽ tích lũy được nhiều thứ vô giá hơn thế: Những mối quan hệ chất lượng, những kỹ năng bạn tích lũy, những tư duy và kiến thức bạn có được,… Đó là những điều quý giá hơn cả và không ai có thể tước đi được từ bạn.
Trên thực tế, có rất nhiều content creator đã bị mất kênh, hoặc “bị loại khỏi cuộc chơi” rất nhiều lần… nhưng họ đã “khởi nghiệp” trở lại một cách thành công, ngoạn mục hơn nhờ những nguồn vốn từ những lần bị “bầm dập”, những lần kém may mắn trước kia.
Theo đuổi nền tảng bền vững hơn: Blog/ Website.
Đây chính là “căn nhà” online - bất động sản của riêng bạn. Bạn sẽ không bị phụ thuộc vào ông chủ nhà nào khác. Bạn toàn quyền quyết định thiết kế bản vẽ, nội thất, không gian và mời khách đến nhà mình chơi bất kỳ lúc nào, bất kỳ nơi đâu. Nền tảng này cũng giúp bạn trông chuyên nghiệp hơn dưới đôi mắt của người theo dõi, nhà tuyển dụng, đối tác…
Trong cuốn Con đường trở thành Freelance Writer, tác giả Linh Phan đã viết:
“Nếu bạn không có website, thì tôi có thể khẳng định, bạn chẳng có “vũ khí” gì để tấn công thị trường trực tuyến cả. Khách hàng không biết tìm bạn ở đâu, và bạn cũng không phải là đối thủ của những cây viết khác.”
Đừng xây kênh, mà hãy xây dựng cộng đồng.
Sau này, sẽ còn có những nền tảng khác ra đời, và không ai biết chắc rằng những “ông lớn” mạng xã hội ngỡ như là vĩnh viễn này trong tương lai sẽ còn đứng sừng sững hay biến mất.
Bạn sẽ vẫn còn có chỗ đứng trên thị trường đào thải cực nhanh chóng này bằng những giá trị bạn trao đi. Bằng những kỹ năng, kiến thức bạn có. Bằng lòng tin yêu, quý mến nơi người hâm mộ bạn.
Không có cái gọi là thất bại. Chỉ có hai trạng thái: Di chuyển và đứng yên. Vì thế, dự án của bạn cũng không thể thất bại. Hoặc bạn bỏ công sức ra làm tiếp, hoặc bạn bỏ rơi nó. Di chuyển hay đứng yên? Nếu bạn chịu bỏ công sức ra, mình cá với bạn rằng bạn sẽ thành công.
Và thương hiệu cá nhân, sức ảnh hưởng, tên tuổi mà bạn gầy dựng, ánh hào quang mà bạn tỏa ra từ giá trị bạn mang lại sẽ giúp bạn thành công một cách bền vững.
IV. Lời cuối
Không có một nền tảng nào là lý tưởng hay hoàn hảo nhất để bắt đầu! Mỗi cá nhân sẽ có những trải nghiệm, có quyết định khác nhau… Điều quan trọng là hãy có can đảm thử làm, can đảm học hỏi và thậm chí là bị bầm dập vài ba lần.
Hi vọng bài viết này sẽ đem lại cho bạn đọc một chút cân nhắc về việc chọn cho mình một “mảnh đất” để phát triển; một chút suy tư nào đó về tư duy sáng tạo bền vững trong một “vũ trụ” sáng tạo muôn màu và đầy biến động.
Bạn đang đọc bản tin The Next Creator - một thư viện tri thức dành cho content creator, bởi content creator.
Chúng mình sẽ cùng bạn đi xa hơn trên hành trình này, giúp bạn phát triển được tầm ảnh hưởng, có được sự tự do và sống tốt với đam mê làm sáng tạo.
Bạn đã sẵn sàng đồng hành cùng The Next Creator chưa?
Nếu bạn muốn truy cập vào những nội dung độc quyền của The Next Creator, bạn có thể trở thành Premium Member.
Nếu bạn muốn tìm The Next Creator ở những nền tảng khác, bạn có thể theo dõi chúng mình tại đây.
Nếu bạn muốn kết nối và học hỏi với các content creator "đồng môn", bạn có thể tham gia cộng đồng sáng tạo này.
Cảm ơn bạn vì đã ghé thăm!
Bài viết quá hay. Đọc câu của chị Linh Phan ở gần cuối hy vọng không ai cảm thấy như đang bị mắng :))
Bài viết chất lượng quá ạ. Có quá nhiều thứ để học hỏi ở đây 🫶🫶 Cảm ơn tác giả Quỳnh Thyy